Mệnh lệnh từ trái tim

Từ khi biết đến công trình Văn bia truyền thống Trung đoàn 754 (huyện M’Drắk) đến nay đã 03 năm. Câu chuyện về người lính năm xưa với hành trình đi “gõ cửa” chính quyền, kêu gọi các nhà đầu tư xây dựng Nhà Văn bia truyền thống vẫn luôn thôi thúc tôi kể lại câu chuyện này. Người cựu chiến binh đó là ông Võ Song Thao (75 tuổi), Phó Ban Liên lạc Trung đoàn 754 (Đoàn 333 - Quân khu V) sống tại Thôn 11, xã Ea Riêng, huyện M’Drắk, tỉnh Đắk Lắk.

Nhớ “Trung đoàn 754” ngày ấy

Bắt đầu câu chuyện về hành trình đi “xây” văn bia, ông Võ Song Thao không khỏi bồi hồi nhớ lại những ngày đầu tiên khi ông cùng đồng đội vào Tây Nguyên. Ông kể: Chấp hành lệnh của Hội đồng chi viện chiến trường, tháng 3 năm 1975 Đoàn 6 Nghệ An thành lập tại Nghi Trường, Nghi Lộc, Nghệ An có 1.800 cán bộ, sỹ quan, chiến sĩ. Sau khi là đơn vị trực thuộc của Đoàn 773 Quân khu 5 , Đoàn 6 Nghệ An có phiên hiệu chính thức là: Trung đoàn 754. Được giao đóng quân tại Khánh Dương (nay là địa bàn của 03 xã Ea Riêng, Ea H’Mlay, Ea M’Đoal của huyện M’Drắk, tỉnh Đắk Lắk).

Đến tháng 10.1976, Đoàn 773 được tổ chức lại thành 04 Đoàn. Trung đoàn 754 trực thuộc Đoàn 333 có phiên hiệu mới: Trung đoàn 715 cho đến khi chuyển thành Nông trường 715. Năm 1982, Trung đoàn 715 chuyển thành Nông trường 715. Nhiệm vụ chính là trồng cây cà phê hợp tác với Liên Xô. Năm 1990 Nông trường 715 chia tách thành 03 Nông trường, nay là Công ty TNHH MTV Cà phê 715A, 715B, 715C. Từ hạt nhân 03 nông trường, năm 1993 Nhà nước thành lập 03 đơn vị hành chính cấp xã là Ea Riêng, Ea H’Mlay và Ea M’Đoal.

Ông Võ Song Thao, nguyên Chính trị viên phó Đại đội 3 – Trung đoàn 754 tại Nhà bia lưu niệm truyền thống Trung đoàn 754.

Ngày đó, Khánh Dương là địa bàn có vị trí quân sự trọng yếu, cũng là địa bàn có các nhóm Fulro hoạt động mạnh. Địa bàn Trung đoàn 754 đóng quân lúc đó, trừ 7-10 ha mía là trang trại của Nguyễn Cao Kỳ (cựu Phó Tổng thống VNCH) trồng, còn lại tất cả là những đồi cỏ tranh bạt ngàn. Trung đoàn 754 cùng một lúc thực hiện 03 việc: một là phối hợp với huyện đội Khánh Dương truy quét tàn quân Fulro, hai là xây dựng lán trại, ba là chăm sóc diện tích mía hiện có. Khó khăn chẳng chùn bước được tinh thần của những người lính xứ Nghệ, nhiệm vụ nào đơn vị cũng hoàn thành xuất sắc, ngoài làm kinh tế giỏi khi chuyển đổi cơ cấu cây trồng với việc xác định cây cà phê là cây trồng chính của Trung đoàn đem lại hiệu quả cao. Trung đoàn còn thực hiện việc tiếp viện gần 200 cán bộ, chiến sĩ cho các đơn vị trực tiếp chiến đấu ở chiến trường Đông Bắc Campuchia và Bộ Tư lệnh Đoàn 333 nhiều cán bộ là cấp trưởng, cấp phó ở các Ban chuyên môn của Đoàn 333.

Từ Đoàn 6 Nghệ An, rồi Trung đoàn 754, Trung đoàn 715 chuyển thành Nông trường 715 đến 03 Công ty TNHH MTV Cà phê 715A, 715B, 715C là những trang sử hào hùng của những con em của quê hương Xô Viết, rồi tiếp nhận thêm các chiến sĩ mới của các tỉnh Nghĩa Bình, Phú Khánh, lực lượng công nhân và lao động từ các tỉnh Hải Hưng, Thái Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, gia đình cán bộ chiến sĩ của Trung đoàn chuyển vào cống hiến cả thanh xuân cho mảnh đất nghèo.

Từ một vùng đất hoang vu, nghèo khó, nay đã trở thành một vùng kinh tế xã hội đang phát triển, đặc biệt xã Ea Riêng (Nông trường 715A) vừa đạt chuẩn Nông thôn mới. Đó là thành quả của biết bao công sức, mồ hôi và cả một phần xương máu của hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ, sỹ quan, công nhân của Trung đoàn 754. Với những thành tích đạt được trong sản xuất và chiến đấu. Đơn vị vinh dự được Đảng, Nhà nước và Quân đội trao tặng 02 Huân chương Chiến công hạng Nhì và hạng Ba, 02 Huân chương Lao động hạng Nhất và hạng Nhì. Vinh dự được đón: Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Thượng tướng Chu Huy Mân, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên và Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Quỳnh... đến thăm.

Văn bia và tấm lòng người chiến sĩ

Đã 47 năm trôi qua, khi tuổi đời chỉ mới đôi mươi hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ, sỹ quan của Trung đoàn 754 nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc đã bỏ ruộng cày, xếp bút nghiên lên đường gìn giữ nền độc lập, vào nơi “rừng thiêng nước độc” xây dựng quê hương mới trên vùng đất Tây Nguyên. Để hôm nay quê hương thứ hai của họ đang từng ngày đổi mới, tươi đẹp và giàu mạnh hơn.

Hòa bình lập lại, có người trở về quê hương, có người đã mất, có người chẳng còn lành lặn, người cựu chiến binh Võ Song Thao là Chính trị viên phó Đại đội 3, Trung đoàn 754 năm xưa đã chọn mảnh đất đầy nắng gió, với khí hậu khắc nghiệt này để gây dựng cuộc sống mới. Ông luôn là người cán bộ đảng viên tận tụy, người ông, người cha mẫu mực gương mẫu với con cháu. Được đồng đội và bà con lối xóm yêu mến kính trọng.

Công trình Nhà bia lưu niệm truyền thống Trung đoàn 754 tọa lạc tại Thôn 9, xã Ea Riêng, huyện M'Đrắk.

Dẫu nay cuộc sống của ông nói riêng và bà con tại Nông trường 715A, 715B, 715C đã khá hơn, nhưng khi nghĩ đến những hy sinh, mất mát trong chiến tranh lại làm lòng ông gợn sóng. Ông nói: “Đất nước ta, trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước đã biết bao nhiêu lần phải đối diện với nạn ngoại xâm. Trong chiến tranh ác liệt đó, đã có không biết bao nhiêu người dân Việt Nam đã ngã xuống trên đất này. Xương máu của cha anh chúng ta thấm đẫm trên từng tấc đất quê hương suốt từ Nam chí Bắc. Và hôm nay đây khi hòa bình lập lại, không một ai bị lãng quên và không một ai được phép quên lãng những người đã ngã xuống vì nền Độc lập Tự do, về lịch sử hào hùng của cả một dân tộc”.

Cũng chính vì lẽ đó, năm 2015 trong cuộc Gặp mặt kỷ niệm 40 năm thành lập Trung đoàn 754, ông Võ Song Thao đã bày tỏ mong muốn xây dựng một văn bia tại xã Ea Riêng để các thế hệ trẻ luôn ghi nhớ công ơn của những người đầu tiên đến mở đất, lập làng. Ngay sau đó, nguyện vọng này được đông đảo đồng đội của ông đồng ý và bắt đầu cho hành trình của những người cựu chiến binh đi xây dựng Văn bia truyền thống cho Đoàn 6 Nghệ An - Trung đoàn 754.

Từ năm 2019 đến nay, với sự cố gắng và nỗ lực của chính bản thân ông Võ Song Thao cùng đồng đội, người thân và cán bộ, nhân dân sinh sống trên mọi miền Tổ quốc đóng góp. Công trình Văn bia truyền thống Trung đoàn 754 đã hoàn thành giai đoạn một với nhà văn bia được xây dựng tại thôn 9, xã Ea Riêng, huyện M’Drắk có diện tích 74,52 m2, tổng kinh phí kêu gọi được khoảng 1,4 tỷ đồng. Ông Thao tâm sự: “Tôi chỉ mong mình có thật nhiều sức khỏe để tiếp tục cùng anh em đi vận động để hoàn thiện công trình, để linh hồn của những người chiến sĩ đã hy sinh có nơi trở về và người dân trong xã có nơi để tưởng nhớ, biết ơn qua đó giáo dục truyền thống “uống nước nhớ nguồn” cho thế hệ trẻ”.

Công trình Văn bia truyền thống Trung đoàn 754 được Công ty TNHH MTV Cà phê 715A làm tư cách pháp nhân, cùng BLL truyền thống Trung đoàn 754 khởi công xây dựng năm 2019 thật sự là công trình mang ý nghĩa sâu xa về lịch sử - văn hóa. Vừa thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc vừa góp phần giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của đất nước cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.

Thúy An

Tạp chí Chư Yang Sin số 359 (tháng 7 năm 2022)