Page 254 - Tác phẩm văn học nghệ thuật, báo chí - Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ CHí Minh
P. 254
Văn xuôi 253
Con đường mà Người đã chọn được manh nha từ cách nay
hơn 100 năm, “thuở nô lệ thân ta nước mất/ cảnh cơ hàn trời đất tối
tăm” (Tố Hữu, Ba mươi năm đời ta có Đảng).
Ngày mồng 5 tháng 6 năm 1911, người thanh niên Nguyễn
Tất Thành lấy tên là Văn Ba rời bến Nhà Rồng trên con tàu
Latouche - Tréville lên đường sang Pháp, khởi đầu cuộc hành
trình ròng rã 30 năm tìm đường cứu dân, cứu nước khỏi ách nô lệ
của thực dân, đế quốc.
Đó là một cột mốc lịch sử của Cách mạng Việt Nam. Nhưng
để có ngày 5 tháng 6 làm nên bước ngoặt ấy, Nguyễn Tất Thành
đã trải qua những năm tháng đầy biến động của gia đình.
Tháng 5 năm 1909, từ kinh thành Huế, Nguyễn Tất Thành
theo cha là cụ Nguyễn Sinh Sắc vào Bình Định, khi cụ tham gia
phúc khảo kỳ thi Hương tại đây và được bổ nhiệm đồng tri phủ
lãnh chức tri huyện Bình Khê.
Tháng 9 năm 1909, Tất Thành được cha gửi học tiếp chương
trình lớp nhất (cours supéricur) với thầy giáo Phạm Ngọc Thọ tại
trường Tiểu học Pháp - Việt Quy Nhơn.
Sau biến cố cụ Nguyễn Sinh Sắc bị cách chức tri huyện Bình
Khê, “lai kinh hậu cứu” (17/1/1910), Nguyễn Tất Thành còn ở lại
nhà gia đình thầy Phạm Ngọc Thọ một thời gian khá lâu, tiếp tục
học tập nâng cao trình độ.
Ông Nguyễn Sinh Khiêm kể rằng, trong một lần Nguyễn
Tất Thành từ Quy Nhơn lên thăm cha (cũng là lần cuối anh gặp
cha mình) tại Bình Khê cuối năm 1909, cụ Nguyễn Sinh Sắc đã căn
dặn nhiều điều quan trọng và nói với anh: “Con hãy hứa với cha:
