Dấu mốc lịch sử 1/7/2025 - Hào khí mới cho tỉnh Đắk Lắk

Ngày 1 tháng 7 năm 2025 đã khắc sâu vào dòng chảy lịch sử dân tộc như một mốc son đặc biệt quan trọng, đánh dấu không chỉ sự ra đời của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp mà còn là sự khởi đầu của một kỷ nguyên phát triển mới cho tỉnh Đắk Lắk. Việc sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của tỉnh Phú Yên vào tỉnh Đắk Lắk theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 đã tạo nên một tỉnh Đắk Lắk mới với diện tích 18.096,40 km² và dân số 3.346.853 người, trở thành tỉnh có diện tích lớn thứ 3 cả nước.

Sự kiện này không chỉ mang ý nghĩa hành chính mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược sâu sắc của Đảng và Nhà nước trong việc tối ưu hóa không gian phát triển, tạo ra một cực tăng trưởng mới ở khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Với 102 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 88 xã và 14 phường được thành lập sau sắp xếp, tỉnh Đắk Lắk mới đã chính thức vận hành mô hình chính quyền 2 cấp từ những giờ đầu ngày 1/7/2025, đánh dấu bước chuyển mình lịch sử trong tiến trình cải cách hành chính của đất nước.

Sức mạnh từ truyền thống vẻ vang

Tỉnh Đắk Lắk mới được hình thành từ sự kết hợp của hai vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa. Đắk Lắk - vùng đất Tây Nguyên hùng vĩ từ lâu đã được định hình trong tâm thức người Việt với vai trò quan trọng đối với bảo đảm an ninh quốc gia. Nền văn hóa lâu đời, đa dạng và độc đáo của Đắk Lắk với các bộ sử thi hùng tráng như Đăm Săn, Xing Nhã, Dam Di của dân tộc Ê-đê, hay những câu chuyện Nước lụt, Đánh cá hồ Lau Lách của dân tộc Mơ-nông đã trở thành niềm tự hào, kết tinh trí tuệ của người dân Tây Nguyên.

Phú Yên - vùng đất duyên hải Nam Trung Bộ cũng sở hữu bề dày lịch sử văn hóa không kém phần ấn tượng. Từ năm 1611, vùng đất từ đèo Cù Mông đến núi Đá Bia đã mang tên Phú Yên, trải qua gần 4 thế kỷ với vai trò quan trọng trong hệ thống quản lý hành chính. Phú Yên còn là nơi lưu giữ hệ thống đền tháp và hiện vật Chăm Pa phong phú, đóng vai trò quan trọng trong dòng chảy di sản văn hóa Chăm Pa tại Việt Nam, với những bảo vật quốc gia như Phù điêu Kala Núi Bà.

Sự kết hợp giữa hai nền văn hóa đặc sắc này không chỉ tạo nên sự đa dạng văn hóa mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, hòa hợp dân tộc. Như lời ca dao đã từng lưu truyền: “Sông Ba chảy xuống Đà Rằng/Ai yêu Đắk Lắk cho bằng Phú Yên”, thể hiện mối quan hệ gắn bó sâu đậm giữa hai vùng đất từ thời kỳ kháng chiến.

Đại hội Đảng bộ tinh Đắk Lắk lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 đánh dấu mốc mở ra một kỷ nguyên mới, chặng đường mới. (Ảnh: Quang Khải)

Nền tảng vững chắc từ “Bộ tứ trụ cột”

Sự ra đời của tỉnh Đắk Lắk mới diễn ra trong bối cảnh Đảng ta đã ban hành “Bộ tứ trụ cột” - bốn nghị quyết quan trọng tạo nên cơ sở lý luận và thực tiễn vững chắc cho sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới. Đây chính là tiền đề quan trọng để tỉnh Đắk Lắk khai thác tối đa tiềm năng và lợi thế trong giai đoạn phát triển mới.

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia xác định phát triển khoa học công nghệ là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất. Đối với Đắk Lắk, việc ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp, chế biến và phát triển kinh tế số sẽ tạo ra bước đột phá trong nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm, đặc biệt là cà phê - sản phẩm chủ lực của tỉnh.

Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới đặt ra mục tiêu nâng cao chất lượng, hiệu quả, tính đồng bộ, toàn diện của hội nhập quốc tế. Với lợi thế địa lý kết nối biển và núi, Đắk Lắk mới có điều kiện thuận lợi để phát triển các hành lang kinh tế, tăng cường xuất khẩu nông sản và thu hút đầu tư nước ngoài thông qua các cảng biển và cửa khẩu biên giới.

Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật được xác định là “đột phá của đột phá” trong hoàn thiện thể chế phát triển. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật sẽ tạo hành lang pháp lý vững chắc để tỉnh Đắk Lắk triển khai hiệu quả các chính sách phát triển, thu hút đầu tư và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân lần đầu tiên khẳng định “kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân”. Đây là cơ sở quan trọng để tỉnh Đắk Lắk phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân, tạo động lực chính cho tăng trưởng kinh tế và thu hút các tập đoàn kinh tế lớn đầu tư vào tỉnh.

Đại biểu thưởng lãm Triển lãm ảnh nghệ thuật "Những thành tựu KT-XH của tỉnh Đắ k Lắk" tại Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I, do Hội VHNT Đắk Lắk tổ chức.

Tiềm năng bứt phá từ không gian mới

Sự hợp nhất giữa Đắk Lắk và Phú Yên đã tạo ra một không gian phát triển hoàn toàn mới với tiềm năng to lớn. Về nông nghiệp, tỉnh mới sở hữu diện tích lúa gạo lên tới 176.663 ha với sản lượng gần 1,3 triệu tấn, trở thành một trong những tỉnh sản xuất lúa gạo lớn của cả nước. Đặc biệt, sự kết hợp giữa thế mạnh sản xuất cà phê của Đắk Lắk với lợi thế chế biến và logistics của Phú Yên sẽ tạo ra chuỗi giá trị hoàn chỉnh từ sản xuất đến xuất khẩu.

Trong lĩnh vực công nghiệp, tỉnh đang quy hoạch 5 khu công nghiệp và 26 cụm công nghiệp, tạo thuận lợi thu hút đầu tư vào lĩnh vực chế biến nông sản. Khu công nghiệp Hòa Phú với 44 doanh nghiệp hoạt động đã đạt tổng doanh thu khoảng 6.000 tỷ đồng hàng năm. Đặc biệt, lĩnh vực năng lượng tái tạo đang từng bước khai thác được tiềm năng, góp phần thúc đẩy chuyển đổi xanh.

Về du lịch, sự kết hợp giữa du lịch sinh thái núi rừng Tây Nguyên với du lịch biển Phú Yên tạo ra sản phẩm du lịch đa dạng, hấp dẫn. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng thu từ du lịch toàn tỉnh đạt 6.965 tỷ đồng, tăng 59% so với cùng kỳ.

Động lực tăng trưởng ấn tượng

Những tháng đầu sau sáp nhập, tỉnh Đắk Lắk đã thể hiện động lực tăng trưởng mạnh mẽ. Kết thúc 6 tháng đầu năm 2025, tăng trưởng kinh tế của tỉnh đạt 7,14%, cao hơn kế hoạch kịch bản đề ra. Thu ngân sách nhà nước đạt 8.718 tỷ đồng, tăng 32% so với cùng kỳ; chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 10,02%; tổng kim ngạch xuất khẩu ước đạt 1.520 triệu USD, tăng 28,7% so với cùng kỳ năm 2024.

Đặc biệt, tỉnh đã điều chỉnh các chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội với mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025, thể hiện quyết tâm cao trong việc khai thác tối đa tiềm năng từ việc sáp nhập. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội được đặt mục tiêu đạt 73.670 tỷ đồng, tăng 25,8% so với năm trước.

(Ảnh minh họa)

Tầm nhìn phát triển bền vững

Với nền tảng vững chắc từ “Bộ tứ trụ cột” và lợi thế từ việc sáp nhập, tỉnh Đắk Lắk đã đề ra tầm nhìn phát triển đầy tham vọng. Trong giai đoạn 2026-2030, tỉnh phấn đấu tăng trưởng GRDP bình quân 11-11,5%/năm, đưa nền kinh tế phát triển nhanh và bền vững. Mục tiêu này được xây dựng trên cơ sở khai thác tối đa bản sắc văn hóa của các dân tộc, các tiềm năng và lợi thế của không gian phát triển mới.

Tỉnh định hướng phát triển thành trung tâm công nghiệp mới có cửa khẩu quốc tế và cảng biển, trọng tâm là phát triển các ngành công nghiệp chế biến nông sản, năng lượng tái tạo và du lịch. Đồng thời, xây dựng hành lang phát triển kinh tế Đông-Tây, kết nối Tây Nguyên với duyên hải Nam Trung Bộ, tạo ra động lực phát triển mới cho toàn vùng.

Ngày 1/7/2025 không chỉ là dấu mốc lịch sử đánh dấu sự ra đời của mô hình chính quyền 2 cấp mà còn là khởi đầu của kỷ nguyên phát triển mới cho tỉnh Đắk Lắk. Với sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống vẻ vang và khát vọng đổi mới, giữa tiềm năng từ thiên nhiên và động lực từ thể chế, giữa bản sắc văn hóa và hội nhập quốc tế, tỉnh Đắk Lắk đang vững bước trên con đường xây dựng một trung tâm phát triển chiến lược của khu vực, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng đất nước phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Trần Quang