Nhớ Lắk từ nơi xa lắc

Lúc D. nói rằng em nhớ Việt Nam lắm. Tin nhắn của em cứ chấp chới như thể đang bay từ bên kia đại dương, lượn mãi thì cũng đáp xuống. Việt Nam của em là huyện Lắk. Không nhớ mà được à. Kể cả khi tôi không sinh ra trong gian ấm của nhà sàn nào trong hàng trăm, hàng ngàn ngôi nhà sàn dài hun hút như tiếng chiêng ngân ở trên vùng đất như Lắk mà vẫn nhớ đấy thôi.

Tôi là người ưa thích sự xê dịch. Những chuyến rong ruổi của tôi thường níu theo bạn bè. D. là đứa học trò cũ chứ không phải bạn đồng lứa. Nhưng cô trò hợp nhau, khi tôi chuyển công tác thì cô bé vẫn ríu rít gọi cô như ngày trước.

Con gái Êđê đứa nào cũng xinh kiểu như D. Tóc xoăn, mắt đen láy và trong vắt. Kiểu ríu rít của D. làm tôi thấy ấm áp. D. bảo ở xứ em, ai cũng thế mà. Đúng thôi. Chị gái em, rồi những cô bạn cùng làng, váy vừa chấm tới bắp chân tròn trịa đang nhìn tôi tủm tỉm cười. Tò mò và thích thú. Dù tôi cũng là phụ nữ Êđê như các cô ấy đấy thôi.

D. đưa tôi đi trên con đường trải nhựa uốn mình rất điệu đà dẫn ra hồ Lắk, hai bên xanh mướt những lúa. Xứ núi mà thấy lúa đồng là cảm giác rất hay. Phóng tầm mắt theo cánh cò chao lên liệng xuống, những bóng cò trắng muốt nổi bần bật giữa xanh mơn mởn lúa đồng, rồi thì xanh ngắt mênh mông của bầu trời thì bình yên đến ngợp. Cứ như thể Lắk chứa vẻ yêu kiều của đồng quê giữa xứ rừng núi là điều gì đó hay ho lắm.

Không biết có phải vì mỗi ngày nhiều lượt đi qua con đường xinh xắn ấy nên khiến D. yêu Lắk đến thế. Ngay như lúc này, khi cô gái ấy đã sang trời tây, lấy chồng, sinh con và định cư luôn ở đó thì một đôi lần trong tháng lại nhắn rất thao thiết. Em nhớ Lắk của em quá. Sông nước. Rồi thì những con thuyền mỏng cho vỏ trấu không chịu cử động trên mặt hồ nữa cô ơi.

Hồ Lắk (Ảnh: Lê Quang Khải)

Ơ hay. Nỗi nhớ nhà của D. cứ níu tôi. Cứ như thể phải xách ba lô lên, chạy xe chừng 40 phút băng băng trên con đường quốc lộ 27 thì sẽ đến nơi. Nhưng tại tôi cũng nhớ Lắk. Nhất là mỗi khi thấy mình căng lên vì những bộn bề của công việc, toan tính, bận rộn thì cứ phải bật dậy. Chỉ cần về thị trấn Liên Sơn, chạm cửa buôn Jun, đứng trước hồ Lắk thì ngay lập tức sẽ cảm nhận được những mênh mông, thư thái đến ngợp. Nào có phải những rộng lớn của hồ rộng 500 ha. Nào có phải vì thông với dòng sông Krông Ana (sông Vợ) là một trong những nhánh sông lớn của dòng sông Srêpôk hung vĩ đổ về phía Tây đâu. Mà là hút xa đâu đó tít tắp chân trời, nơi phía Tây hồ Lắk là dãy núi xanh rì, sừng sững, hùng vĩ và vững chãi như vồng ngực của chàng trai M’nông đang dang rộng cánh tay che chắn cho người con gái yêu kiều, dịu dàng, bốn mùa phẳng lặng dưới chân mình.

Cứ phải thích đến đây lúc sớm chiều chập choạng. Bầu trời rất đẹp. Đó là màu rực đỏ vừa đủ. Như thể những bối rối của người con gái vừa chớm yêu. Giờ ấy thì mặt nước cứ như thể mênh mông gấp đôi. Sóng dập dềnh lên cũng nhiều hơn lúc trời hanh nắng của hai, ba giờ chiều. Lúc hanh nắng ấy là khi nài voi đưa voi qua rừng ở bên kia hồ. Voi lội nước ì oạp. Thậm chí có lúc tôi nhìn thấy một bác voi da nhăn nheo, vẻ như chẳng còn trẻ nữa nghịch ngợm rít nước vào chiếc vòi dài thượt rồi tung lên cao. Nước tung xòa như vòi sen. Đứng bên bờ còn thấy những tia nước ấy lấp lánh thứ ánh sáng của chiều. Voi qua hồ sang phía rừng. Nơi trú ngụ bình yên của voi ở đấy. Cũng giống như khi mình bước chân về làng, lên cầu thang và vào nhà. Kể cả mới chạm gian khách thì cũng thấy bình yên lắm mà.

D. dặn tôi về nhà thăm amí giúp em. Ăn bữa cơm giản dị. Cà đắng nấu với cá khô. Thịt gác bếp xé tơi với lá chanh. Rồi uống với người đàn bà vấn chiếc khăn sặc sỡ ấy một chút rượu. Amí hay kể chuyện. Có người nghe thì lại càng miên man. Kiểu ấy như thể ngày xưa người già kể khan. Bếp cứ đỏ rực suốt đêm. Người kể cứ kể, kể cả những đứa trẻ có gật gù tựa mình vào vách nhà thì tiếng thầm thì cũng cứ đều đều đến sớm mai.

Sớm mai ở Lắk xinh đẹp. Gió mát rượi và trong vắt. Cảm giác của gió hồ là thứ cảm giác rất lạ. Mơn man đến tận chân tóc. Mặt hồ phẳng lặng thế. Cảm giác những chiếc thuyền độc mộc như thể không cử động trên mặt hồ yên ả. Cảm giác người đàn bà trên thuyền không phải cử động gì. Như thể chiếc vỏ trấu hơi nghiêng mình cong cong in bóng trên nền trời ửng hồng. Xứ này hay thế, hoàng hôn hay bình minh cứ như thể chẳng khác gì nhau. Cứ ửng lên như người ta đang yêu.

Thì mênh mông thế. Hỏi sao không nhớ. Không bâng khuâng cho được. Tôi còn thế huống chi người xa xứ như D.

Niê Thanh Mai