Triển lãm “Tranh dân gian Việt Nam” tái hiện văn hoá của người Việt xưa

Xuất hiện cách đây từ nhiều thế kỷ, cùng với các loại hình nghệ thuật khác, tranh dân gian Việt Nam đã đi vào đời sống văn hóa tinh thần của người Việt như một nét đẹp văn hóa truyền thống.

Các đại biểu cắt băng khai mạc triển lãm.

Triển lãm “Tranh dân gian Việt Nam” khai mạc tại Bảo tàng Đắk Lắk do Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức trưng bày nhằm tôn vinh và giới thiệu đến công chúng những giá trị văn hóa tinh thần của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Là sự kiện văn hoá chào Xuân Giáp Thìn 2024 và hướng tới chào mừng 94 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03/02/1930 - 03/02/2024).

Đại biểu tham gia trải nghiệm tự tay làm tranh Đông Hồ.

Theo ông Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam: Tranh dân gian Việt Nam là loại tranh trường tồn cùng lịch sử, không trau truốt cầu kỳ nhưng mang đậm tinh thần dân tộc. Tranh dân gian Việt Nam khai thác nhiều đề tài đa dạng bằng những hình ảnh biểu tượng dân dã, gần gũi nhưng lại chứa đựng những thông điệp đầy tính nhân văn, phản ánh đời sống bình dị của người lao động và những ước mơ, khát vọng cuộc sống tốt đẹp hơn dưới những góc nhìn hóm hỉnh mà sâu sắc. Dù được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau nhưng tranh dân gian Việt Nam luôn hướng tới đời sống tinh thần, đề cao cái đẹp, đạo lý làm người, mang giá trị nhân văn cao cả, giáo dục con người những phẩm chất tốt đẹp: Chân – Thiện – Mỹ trong cuộc sống.

Tranh: Gà Thư hùng, Dòng tranh Đông Hồ.

Tại triển lãm trưng bày 69 tranh dân gian thuộc các dòng tranh dân gian chính: Tranh Đông Hồ (Bắc Ninh), Tranh Hàng Trống (Hà Nội), Tranh Kim Hoàng (Hà Tây cũ), tranh thờ cổ được Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam sưu tầm được từ đền Độc Lôi (Nghệ An), từ xã Vũ Di (tỉnh Vĩnh Phúc) và một số tỉnh miền núi Bắc Bộ.

Tranh Đông Hồ còn gọi là tranh Tết (làng Hồ, tỉnh Bắc Ninh) phục vụ nhiều tầng lớp người nhân dân, vì vậy mà tranh mang vẻ đẹp mộc mạc dân dã từ đường nét đến nội dung và hình thức thể hiện.

Tranh bộ tứ: Tố nữ, Dòng tranh Hàng Trống.

Tranh dân gian Hàng Trống là một trong ba dòng tranh dân gian tiêu biểu của Việt Nam, một trong những dòng tranh độc đáo, kết tinh nhiều giá trị thẩm mỹ, tinh thần và tín ngưỡng của người Kinh kỳ xưa, giúp các giá trị mãi trường tồn với thời gian. Đồng thời cũng là một trong những dòng tranh dân gian tái hiện một cách sinh động nét đẹp văn hóa của người Việt xưa.

Lần đầu tiên tự tay làm nên bức tranh Đông Hồ.

Tranh Kim Hoàng là tên gọi của một dòng tranh dân gian phát triển khá mạnh từ thế kỷ 18 đến thế kỷ 19 ở làng Kim Hoàng, tỉnh Hà Tây. Tranh Kim Hoàng đã có một số lượng lớn các bản tranh khắc với nhiều đề tài phong phú. Nó được xem là dòng tranh “trung gian” giữa tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống. Tranh Kim Hoàng có nét khắc tỉ mỉ, thanh mảnh hơn tranh Đông Hồ; màu sắc tươi thắm như tranh Hàng Trống. Ngoài bản nét in màu đen, một số tranh được in nét trắng, nên hệ thống nét rất phong phú.

Triển lãm thu hút nhiều thiếu nhi tham gia thích thú trải nghiệm tự làm tranh Đông Hồ.

Tranh thờ của một số dân tộc thiểu số vùng miền núi phía Bắc gồm có Tranh thờ Đạo giáo là một thể loại tranh nghệ thuật có từ lâu đời tập trung chủ yếu là ở Bắc bộ Việt Nam, phục vụ cho tín ngưỡng Đạo giáo của một số dân tộc miền núi: bùa chú, trang trí điện thờ, nhà táng, trang trí trên trang phục khâm liệm… Tranh thờ Đạo giáo của các dân tộc: Vũ Di (tỉnh Vĩnh Phúc), Nùng (Lạng Sơn, Quảng Ninh, Tuyên Quang…), Cao Lan (Tuyên Quang, Thái Nguyên…) và dân tộc Kinh.

Tại triển lãm công chúng còn được trải nghiệm tự tay làm tranh Đông Hồ với hai tác phẩm nổi tiếng Vinh hoa và Phú Quý. Triển lãm diễn ra từ ngày 19/01 đến 20/3/2024 tại Bảo tàng Đắk Lắk.

Thúy An