Page 204 - Tác phẩm văn học nghệ thuật, báo chí - Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ CHí Minh

Văn xuôi 203

tư bản Pháp mới lên Ban Mê Thuột khai thác đồn điền cà phê và
trồng cây cao su.

Ngày nay, Nông trường Cà phê Thắng Lợi đường đi Phước
An, đồn điền cà phê bạt ngàn dọc hai bên đường, xưa là của ông
Roger, sau này bán lại cho ông bà chủ tiệm sách Tia Sáng (giờ

người cháu là anh Chánh, vẫn còn giữ được cái tên, tiệm “tạp hóa
Tia Sáng” nhỏ bé 4m mặt tiền lặng lẽ trên đường Lê Hồng Phong).

Còn ông Nicolas lại khai thác đồn điền gần suối ông Phán Lạc (tức
vị tỉnh trưởng người Thượng tên là Y Say thuở đó) nay gần hồ

Piscine dưới khu Trần Hưng Đạo. Cái đền Trần ở Buôn Hồ thành
di tích mà đền Trần ở đây chỉ được những người dân (cả người
Việt và người Tàu) gọi theo tên một người đàn ông (ông Cảo),

lặng lẽ vô danh.

Riêng ông Jean Maury, sau khi khẩn hoang ở Buôn Tur, thì
về ở đầu dốc cổng số 1 (khu Thăng Long bây giờ), ông cho cất một
dinh thự bề thế (kiểu nhà sàn bằng gỗ, hai đầu nhà đều có cầu

thang đi lên). Ông kinh doanh nhà hàng, mở phòng ngủ, phát
triển đồn điền cà phê và trại chăn nuôi gia súc. Các cơ sở này đều

mang cùng một tên Maury. Trong vùng đất ông Maury khai phá,
phía dưới thung lũng chính là con suối Tàu đang vùng vẫy để ra
cầu Trắng, những người Thượng làm công cho ông đã lấy tên ông

đặt tên cho con suối, tức là suối Maury ngày nay mà chúng tôi
đang gọi nhầm là suối Buri.

Năm 1936, ông Hồ Tống Hàm từ Huế lên Ban Mê Thuột

làm bồi bếp cho nhà hàng Maury. Sau đó ông trở về Huế chịu tang
ông anh Hồ Tống Huy, quan thất phẩm dưới triều vua Khải Định,

bị bệnh qua đời. Lúc trở lại Ban Mê Thuột ông dẫn theo cháu gái