Tùy bút 80 năm truyền thống Lực lượng vũ trang Đắk Lắk: Bản hùng ca của Tây Nguyên bất khuất

Tác phẩm tham dự Cuộc vận động sáng tác VHNT về đề tài “Lực lượng vũ trang tỉnh Đắk Lắk – 80 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành và không ngừng lớn mạnh”

Mỗi độ tháng Chín về, khi những cơn mưa cuối mùa còn lấp lánh trên tán rừng Tây Nguyên, cũng là lúc trong lòng tôi lại rạo rực một niềm xúc động khó tả. Đó là niềm tự hào, là sự tri ân sâu sắc trước dấu mốc thiêng liêng: tròn 80 năm ngày truyền thống Lực lượng vũ trang tỉnh Đắk Lắk (23/9/1945 - 23/9/2025).

Đứng dưới tượng đài Chiến thắng nơi Ngã Sáu giữa trung tâm phố núi, lặng lẽ ngắm nhìn phố xá đang rộn rã người xe qua lại, cảm xúc trong tôi lại trào dâng. Hơn ai hết, tôi hiểu được rằng, nơi đây không chỉ là mảnh đất của cà phê, cao su, sầu riêng, của tiếng cồng chiêng ngân vang mỗi mùa lễ hội - mà còn là vùng đất của lòng quả cảm, của những người con đã sống và chiến đấu vì Tổ quốc, vì quê hương xứ sở trong suốt tám mươi năm qua, viết nên những trang sử vẻ vang, đầy tự hào của Lực lượng vũ trang tỉnh Đắk Lắk.

 Ngày ấy, đúng ba tuần sau khi Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, Tỉnh bộ Việt Minh tỉnh Đắk Lắk đã ra quyết định thành lập Ban Quân sự tỉnh Đắk Lắk. Ông Phan Kiệm được chỉ định làm Trưởng ban, các ông Nguyễn Sĩ Tuấn, YBih A Lê Ô làm Phó ban. Cùng thời gian đó, Lực lượng vũ trang (LLVT) của tỉnh cũng được thành lập, với nòng cốt là Tiểu đoàn Giải phóng quân, lấy tên là Tiểu đoàn N’Trang Lơng. Ngày 23/9/1945 sau này trở thành Ngày Truyền thống của LLVT tỉnh Đắk Lắk.

LLVT tỉnh Đắk Lắk đã, đang và sẽ luôn xứng đáng với lời dạy của Bác Hồ, gắn bó máu thịt với nhân dân, “nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Ảnh: Vũ Duy Thương

Tám mươi năm - một chặng đường dài được viết nên bằng mồ hôi và máu xương; bằng lòng trung dũng, khí tiết và tình yêu tha thiết đối với mảnh đất cao nguyên anh hùng của hàng ngàn, hàng vạn chiến sĩ vô danh.

Trong buổi đầu gian nan thiếu thốn, đội quân nhỏ bé ấy, trong tay chỉ có vũ khí thô sơ nhưng tinh thần chiến đấu thì hết sức quả cảm và đặc biệt là họ có chỗ dựa vững chắc, đó là lòng dân. Từ núi rừng hẻo lánh hay buôn làng xa xôi cho đến thị xã Buôn Ma Thuột, những người lính cách mạng đã kiên cường bám trụ, chiến đấu, lập nên những chiến công hiển hách, làm nức lòng quân và dân ta, khiến kẻ thù khiếp sợ.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 -1954), LLVT tỉnh cùng với nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã chiến đấu 166 trận, tiêu diệt 3.410 tên địch, làm bị thương 1.325 tên, bắt sống 817 tên, thu và phá hủy nhiều phương tiện vũ khí chiến tranh của địch.

Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, LLVT tỉnh lập nhiều chiến công hiển hách, đi vào lịch sử đấu tranh vẻ vang của tỉnh nhà với các trận đánh lớn diễn ra ở sân bay Hòa Bình, kho Mai Hắc Đế, thị xã Buôn Ma Thuột mùa Xuân 1968, Quảng Phú, Khuê Ngọc Điền, quận lỵ Lạc Thiện (Lắk),... Đầu tháng 3 năm 1975, LLVT tỉnh phối hợp với các đơn vị chủ lực tiến công giải phóng thị xã Buôn Ma Thuột, góp phần làm nên Chiến thắng 10/3 lịch sử, giải phóng tỉnh Đắk Lắk, mở đầu cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau ngày đất nước hòa bình, thống nhất, LLVT tỉnh tiếp tục giữ vai trò nòng cốt trong việc tổ chức truy quét và phát động quần chúng đấu tranh, giải quyết cơ bản lực lượng phản động FULRO; bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới của Tổ quốc; đoàn kết cùng nhân dân các dân tộc trong tỉnh đẩy mạnh xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc; xây dựng tỉnh thành khu vực phòng thủ vững chắc; xử lý kịp thời, có hiệu quả các tình huống phức tạp, góp phần giữ vững ổn định chính trị - xã hội trên địa bàn; hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, tô thắm thêm truyền thống vẻ vang và phẩm chất cao đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ” trên miền đất cao nguyên huyền thoại.

Đất nước hòa bình nhưng các chiến sĩ thuộc LLVT tỉnh vẫn không ngơi nghỉ. Trong mùa lũ quét ở Krông Bông, Cư Kuin, Ea Súp,…; mùa dịch bệnh bùng phát, hay những lúc biên giới có kẻ xấu lén lút xâm nhập, những người lính ấy lại âm thầm lên đường, “trèo đèo lội suối/ ngủ võng giữa rừng sâu/ nơi chỉ có tiếng côn trùng/ và những cặp mắt của bóng đêm lặng lẽ...”^(*) và “có những đêm lạnh giá/ gió ngàn rát mặt từng cơn/ anh vẫn đi, bước chân thầm lặng/ canh cho buôn làng giấc ngủ bình yên”^(*).

Họ không chờ tiếng kèn xung trận, chỉ nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc, của nhân dân. Từ những buôn làng của người Ê Đê, M’nông, Dao, Tày, đến từng nẻo đường xa xôi, hẻo lánh, bóng áo xanh của người lính vẫn hiện diện, cần mẫn, khi là thầy giáo quân hàm xanh, khi là bác sĩ quân y, lúc lại là người vác từng bao lúa, gói mì cứu trợ dân giữa lũ dâng. Những người lính ấy đến từ những miền quê xa xôi, tuổi mới đôi mươi, chọn Đắk Lắk làm quê hương thứ hai, “bằng tình yêu và sự gắn bó/ bàn chân anh in dấu mọi nẻo/ xóa nhà tạm giúp dân/ kéo điện thắp sáng buôn làng/ gùi gạo cứu dân qua mùa bão lũ/ dạy con trẻ học chữ / bên triền đồi chênh vênh mái nhà tôn”.

Vinh dự và tự hào biết bao khi những cống hiến to lớn trong suốt chặng đường dài xây dựng, chiến đấu, trưởng thành và không ngừng lớn mạnh của LLVT tỉnh Đắk Lắk đã được Nhà nước ghi nhận, tôn vinh bằng những danh hiệu và phần thưởng cao quý: “Anh hùng LLVT nhân dân”, Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Thành đồng, Huân chương Quân công Hạng Nhất, Nhì, Ba...; 30 tập thể, 17 cá nhân thuộc LLVT tỉnh được tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân.

Những mốc son của 80 năm chiến đấu và trưởng thành của LLVT Đắk Lắk được lưu giữ trang trọng nơi Nhà truyền thống – một bảo tàng thu nhỏ của lực lượng vũ trang và nhân dân tỉnh (nằm trong khuôn viên Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh). Qua những hiện vật, tài liệu, hình ảnh trưng bày nơi đây, người xem như được sống lại một thời đầy gian khổ, hy sinh nhưng cũng rất hào hùng của quân và dân ta nói chung và LLVT tỉnh nhà nói riêng.

Từ những người lính năm xưa đến thế hệ chiến sĩ hôm nay – mạch nguồn mãnh liệt của chủ nghĩa anh hùng cách mạng chảy mãi. Lửa thử vàng, gian nan thử sức, LLVT tỉnh Đắk Lắk đã, đang và sẽ luôn xứng đáng với lời dạy của Bác Hồ, gắn bó máu thịt với nhân dân, “nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”.

Tám mươi năm – một mốc son để nhìn lại, để tự hào, nhưng cũng để tiếp bước. Trong bối cảnh hiện nay, khi đất nước bước vào thời kỳ phát triển mới với nhiều thời cơ đan xen thách thức, vai trò của LLVT địa phương càng trở nên quan trọng. Giữ vững thế trận quốc phòng toàn dân, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc và từng mái nhà, buôn làng, đó là trách nhiệm lớn lao mà các thế hệ hôm nay đang vững bước tiếp nối cha ông.

Với truyền thống vẻ vang, lại được hun đúc bởi lịch sử và lòng dân, LLVT tỉnh Đắk Lắk nhất định sẽ lập tiếp nhiều chiến công to lớn trên hành trình phụng sự Tổ quốc, vì bình yên cuộc sống, vì tương lai đất nước phát triển bền vững, hòa bình và hạnh phúc.

Bên tượng đài Chiến thắng, tôi như nghe thấy gió đang thì thầm kể chuyện về người lính - những anh hùng vô danh - đang viết tiếp bản hùng ca Tây Nguyên bất khuất. Nghe con tim rạo rực cất lên câu hát: “Tổ quốc trong anh gần gũi và yêu thương/ là lũ trẻ tung tăng mỗi sớm tới trường/ là nụ cười của người mẹ bên bếp lửa nhà sàn/ là dáng trầm tư của già làng/ chiếc tẩu trên tay, ánh mắt nhìn xa xăm/ là cột mốc biên cương/ nơi mỗi hòn đá cũng ấm bàn chân người lính/ Nhân dân gọi anh bằng cái tên trìu mến: "Bộ đội Cụ Hồ"^(*).

Nguyễn Duy Xuân

Chú thích:

(*) Người chiến sĩ, thơ Nguyễn Duy Xuân.