Page 100 - Tác phẩm văn học nghệ thuật, báo chí - Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ CHí Minh
P. 100
Văn xuôi 99
(thành phố Hồ Chí Minh mang tên lãnh tụ của đất nước). Nhân
vật đó dù thời gian không cách xa chúng ta lắm, chỉ hơn một trăm
năm, nhưng lại rất ít sử sách ghi chép và lại được bao phủ một lớp
khói sương huyền thoại. Theo tục truyền, Ama Thuột là một
người dân tộc Êđê có tên là Y Rít sống ở một buôn trong địa bàn
thành phố bây giờ (Ở dạng tồn nghi: Có người cho là buôn Alê,
bên bờ suối Ea Tam, lại có người cho là ở buôn Kô Siêr). Lớn lên, Y
Rít sức khỏe, võ nghệ hơn người, được con gái tù trưởng dòng họ
Mlô bắt làm chồng. Năm sau, vợ chồng họ sinh được con trai, đặt
tên là Y Thuột và Y Rít thành Ama Thuột (cha của Y Thuột). Ama
Thuột là một tù trưởng giàu mạnh, nổi tiếng nhất trong vùng:
“Buôn hùng mạnh vang xa/ Phía Nam, người M’Nông quý trọng/ Phía
Bắc, người Ba Na mến yêu/ Người Lào phía Tây mang voi/ Người Chăm
7
phía Đông mang rìu/ Người Kinh nhiều muối tìm đến” ( ). Theo tài
liệu sưu tầm được, sau khi tiến hành xâm lược và bình định Tây
Nguyên, thực dân Pháp bắt tay vào việc xây dựng bộ máy thống
trị. Năm 1904 tỉnh Đắk Lắk được thành lập, đồng thời chuyển tỉnh
lỵ từ Buôn Đôn về Ban - Mê - Thuột (Buôn Ma Thuột ngày nay).
Sau một năm trở thành tỉnh lỵ, Ban - Mê - Thuột có nhiều thay đổi
và thể hiện trên bản đồ năm 1905, trong nội thị đã có Công sứ, văn
phòng làm việc, trại lính, nhà tù, bệnh xá, trường học. Từ thời
Sabachiê (Sabatier) làm Công sứ Đắk Lắk (năm 1923), người Pháp
đã đẩy mạnh xây dựng Ban - Mê - Thuột, tạo ra những thay đổi
lớn. Ngày 05/6/1930, Khâm sứ Trung Kỳ ký Nghị định thành lập
(8)
thị xã Ban - Mê - Thuột . Trên bản đồ năm 1930 ghi nhận phố An
(7) Hữu Chỉnh. Trường ca Nước mắt Trường Sơn, NXB Văn học, 2018, tr 61.
(8)
http:// baodaklak.vn/
