TRÊN ĐỈNH NON CAO – ĐỌC TẬP SAN NGỌN NÚI XANH

Ngay từ những ngày đầu xuân 2022, giới văn nghệ sĩ Thừa Thiên Huế hân hoan đón nhận một Tập san mang dấu ấn đặc trưng của núi rừng miền Tây Thừa Thiên Huế, đó là Tập san NGỌN NÚI XANH của Chi hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam tỉnh Thừa Thiên Huế. Ấn phẩm do Nhà xuất bản Đại học Huế ấn hành, khổ 16 cm x 24 cm, dày 166 trang với sự tham gia của các tác giả là những nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu, họa sĩ, kiến trúc sư, nhạc sĩ, nhà nhiếp ảnh đến từ Thừa Thiên Huế, Hà Nội, Gia Lai và Đắk Lắk. Họ đã đem đến cho người đọc những tác phẩm thơ, văn, nhạc, họa, nhiếp ảnh phong phú về loại hình và chất lượng về nội dung.

Để có được Tập san chất lượng này là một sự cố gắng rất lớn của nhà thơ Hồ Đăng Thanh Ngọc - Chi hội trưởng Chi hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam tỉnh Thừa Thiên Huế, Tiến sĩ Nguyễn Thị Sửu (Kê Sửu) - Chi hội phó và các hội viên của Chi hội. Và sự quan tâm của Ban Dân tộc tỉnh Thừa Thiên Huế, Ủy ban nhân dân huyện A Lưới, Ủy ban nhân dân huyện Nam Đông đã có những động viên kịp thời.

Cầm trên tay Tập san, người đọc sẽ biết được sự cần mẫn của những người thực hiện Tập san đến nhường nào. Từ việc lựa chọn tên cho Tập san cũng là một sự trăn trở làm sao cho nó có ý nghĩa và thực sự là “Cái tên gợi nhắc về đại ngàn, nơi từ đó không gian văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam nói chung, Thừa Thiên Huế nói riêng đang hiện tồn, được gìn giữ, phát huy” (Lời ngỏ). Và chính từ cái tên NGỌN NÚI XANH thân thương đó, xuyên suốt toàn bộ Tập san là một sự thi vị như đang ở trên đỉnh non cao.

Bìa tập sách Ngọn núi xanh

Trong bố cục của Tập san được hình thành nên các mục như sau:

- Bàn tròn văn chương: Đó là cuộc trao đổi và trăn trở về sự phát triển văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam với sự tham gia của Nhạc sĩ Nông Quốc Bình - Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam, nhà văn Niê Thanh Mai - Phó Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam, nhà văn Thu Loan (Gia Lai) và nhà thơ Hồ Đăng Thanh Ngọc (Thừa Thiên Huế).

- Gặp gỡ: Mục này đã phỏng vấn những người làm công tác dân tộc trên địa bàn tỉnh về việc triển khai các chính sách đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

- Bút ký và ghi chép: Với sự tham gia góp sức của các nhà văn nhằm giới thiệu về dấu ấn văn nghệ trên núi rừng Tây Thừa Thiên Huế (tác giả Đăng Thanh), A Lưới - phố thị vươn dài (tác giả Phạm Nguyên Tường), Vũ điệu xanh giữa núi rừng A Lưới (tác giả A Da Ngo)…đã đưa đến cho người đọc hình dung được một bức tranh núi rừng A Lưới, Nam Đông đang từng ngày thay da đổi thịt, đời sống người dân ngày càng no ấm.

- Thơ: Mục này có sự đóng góp tác phẩm của những nhà thơ quen thuộc xứ Huế như Phạm Nguyên Tường, Đặng Văn Sử, Nguyễn Thiền Nghi, Triệu Nguyên Phong, Ngô Công Tấn, Nguyễn Văn Quang, Nguyễn Thị Nam…đều mang chất thơ miền núi, với sương khói bảng lãng rừng chiều, với những bức tranh văn hóa tộc người nên thơ, mộc mạc, chân tình.

- Truyện ngắn và kịch: Có sáng tác của nhà văn Niê Thanh Mai, Lê Vũ Trường Giang, Ta Dưr Tư, Phan Thuận Thảo, Hồ Đăng Thanh Ngọc…đã gợi ra cho người đọc những khúc tình sử núi rừng. Ai đã một lần đến Nam Đông, A Lưới sẽ chiêm ngưỡng được những khúc hát dân ca, điệu đàn, những lối sống, phong tục tập quán được thể hiện qua các truyện ngắn, bút kí đặc sắc này. Hoặc đối với lĩnh vực sân khấu có sự tham gia của tác giả Phan Hoàng với vở kịch Nhịp sống Lô Lô - như tô điểm thêm một nét văn hóa núi rừng phía Bắc trong dòng chảy văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam.

- Ảnh và ký họa: Có sự tham gia đông đảo các họa sĩ, kiến trúc sư, nhiếp ảnh gia được thể hiện qua một số tác phẩm như tranh Cội nguồn (họa sĩ Nguyễn Thị Tố Hoa), tranh Nhà Rông Pa Cô Hồng Vân (họa sĩ Đặng Mậu Triết), tranh Vùng cao (kiến trúc sư Nguyễn Xuân Lực), 4 bức kí họa đồng bào Cơtu (họa sĩ Lê Khánh Thông), chùm ảnh về trình diễn nhạc cụ dân tộc thiểu số của nhạc sĩ Vĩnh Phúc, chùm ảnh cồng chiêng Cơtu của Trần Đức Sáng, chùm ảnh núi đồi A Lưới của Hồ Thị Tư…đã điểm xuyến thêm phong vị núi rừng cho Tập san NGỌN NÚI XANH.

- Nghiên cứu: Đây là chuyên mục có thể nói công phu nhất của Tập san, bởi có sự tham gia của các nhà nghiên cứu văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số Thừa Thiên Huế từ trước đến nay như Kê Sửu với bài Đặc điểm các giá trị văn hóa vật thể của dân tộc Tà Ôi; Nghệ nhân ưu tú Hồ Thị Tư khảo sứu về Lễ hội A Da Koonh; Trần Đức Sáng với việc Bảo tồn và phát huy giá trị cồng chiêng của người Cơtu ở huyện Nam Đông; Nhạc sĩ Vĩnh Phúc có bài Sinh hoạt âm nhạc trong trình thức đám cưới của người Tà Ôi - Pa Cô; Nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong với việc lập thư mục Tổng quan tỉnh hình sưu tầm, biên soạn, nghiên cứu và giới thiệu văn học dân gian dân tộc Tà Ôi ở Việt Nam từ trước đến nay.

Ngày 31.3.2021, Chi hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam tỉnh Thừa Thiên Huế đã chính thức ra mắt và tiến hành Đại hội lần thứ nhất nhiệm kỳ (2021 - 2024) diễn ra tại huyện A Lưới. Chi hội ban đầu có 6 hội viên, tất cả đều đã có những hoạt động văn học nghệ thuật sôi nổi đó là nhà thơ Hồ Đăng Thanh Ngọc, Tiến sĩ Nguyễn Thị Sửu (Kê Sửu), nhà thơ Phạm Nguyên Tường, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong, Nghệ nhân ưu tú Hồ Thị Tư và nhà nghiên cứu Lê Thị Quỳnh Tường. Trong thời gian tới Chi hội sẽ kết nạp thêm hội viên để Chi hội ngày càng lớn mạnh hơn, xứng đáng là vùng đất có tiềm năng về văn học nghệ thuật.

Một điều đáng trân quý ở trong Tập san này là sự đóng góp bài viết của các hội viên là người dân tộc thiểu số trên địa bàn như Tiến sĩ Nguyễn Thị Sửu (Kê Sửu) dân tộc Tà Ôi, Nghệ nhân ưu tú Hồ Thị Tư dân tộc Pa Cô, chính họ sẽ là người trao truyền, làm cầu nối đưa văn nghệ các dân tộc thiểu số Thừa Thiên Huế hòa chung với vườn hoa văn nghệ các dân tộc thiểu số Việt Nam.

Hy vọng rằng, trong thời gian tới, Chi hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam tỉnh Thừa Thiên Huế sẽ thực hiện các số tiếp theo của Tập san NGỌN NÚI XANH một cách bền vững, liên tục để cho ngọn núi văn nghệ các dân tộc thiểu số Thừa Thiên Huế ngày càng thêm xanh, thêm tươi mới và gắn kết tình nghĩa đồng bào.

Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

Bài của TRẦN NGUYỄN KHÁNH PHONG